.
Westerse vrijheden
Volgens Lester bestaat er een grote misvatting over het feit dat je in Nederland betere kansen hebt dan in Cuba om het te maken als kunstenaar of artiest. “Hier word je doodgegooid met heel veel verschillende soorten kunstenaars die in dezelfde vijver vissen. Ze willen allemaal aandacht maar krijgen dat veel minder omdat ze met zo velen zijn. Cuba is door het communisme een beetje mysterieus in de wereld. Cubaanse kunstenaars krijgen daarom veel wereldwijde aandacht.
“Cuba is door het communisme een beetje mysterieus in de wereld.”
Hier móét ik schilderen om geld te verdienen. Ik ben nog onbekend en moet daarom op bestelling stukken maken. In Cuba was zoiets nooit in me opgekomen. Daar kon ik mijn eigen ideeën uitwerken en verkopen. De druk is hier vele malen groter. Het is dus veel moeilijker om als kunstenaar rond te komen in Nederland.”
Hij wil absoluut niet negatief zijn over zijn situatie. “De ervaringen zijn hier zo bijzonder. Nederland is gewoon heel fijn vergeleken met Cuba. Er wonen hier veel intelligente en creatieve mensen. Ik leer zo veel en ik heb het reuze naar mijn zin. Ik word er geestelijk een stuk rijker van. Het is echt een goede keus van me geweest om deze kant van de wereld op te komen. De vrijheden die je hier hebt zijn ongekend. Vrijheden waar ik overigens nog steeds een beetje aan moet wennen.”
In Cuba is de invloed van de overheid altijd en overal aanwezig. “Ik kan me nog goed herinneren dat we op school elke dag het volkslied moesten zingen en dat we vooral politiek correct moesten zijn. Het is niet zo dat de overheid ons precies vertelde wat we mochten schilderen. Het kon alleen absoluut niet politiek getint of gekleurd zijn.”
Onbedoeld politiek statement
In de jaren tachtig van de vorige eeuw ontstond een periode waarin veel kunstenaars hun eigen weg gingen en vrij gingen werken. Er werden zelfs kunststukken gemaakt met lichte kritiek op de overheid. Dit werd tot op zekere hoogte toegelaten maar in de jaren negentig had het regime er genoeg van en werd er een censuur opgelegd. “Ik ging pas in 2000 naar de kunstschool dus ik heb die periode niet meegemaakt. Het was in mijn studententijd veel rustiger dan in de decennia daarvoor. We hadden meer de vrijheid om ons te uiten. Ik heb me in de beginperiode van mijn studie niet zo druk gemaakt om politiek, ik wilde alleen maar tekenen. Maar vroeg of laat kom je er toch mee in aanraking.”
“Ik realiseer me dat ik als kunstenaar een zender van informatie ben en dat ik kritisch kan zijn.”
Het geven van kritiek op het socialistische regime was niet altijd zonder gevaar. “Voor een kunstproject had ik een keer kleding opgevuld met ballonnen. Een van die poppen had legerkleding aan en droeg de afbeelding van Ché Guevara. Ik heb toen wel problemen gekregen met de overheid. Bang ben ik echter nooit geweest.”
Volgens hem worden kunstenaars en intellectuelen nu beter beschermd dan vroeger. “Je moet je aan de limiet houden. Het is de kunst om niet te slim te zijn. Te slim om kritiek te leveren op de gang van zaken. Je mag best kritisch zijn, maar het uitgangspunt moet kunst zijn en niet de kritiek. Ik kan zelfs Fidel Castro afbeelden zolang ik het maar op de, in de ogen van de overheid, juiste manier doe. Voor sommige figuren in Cuba moet je gewoon respect hebben. Je kunt niet makkelijk met het icoon ‘Castro’ spelen en dan verwachten ermee weg te komen.”
Lester weet dat sommige van zijn schilderijen in Cuba zwaar beladen zijn, maar dat er in de westerse wereld heel anders naar wordt gekeken. “Ché Guevara en Fidel Castro zijn hier een soort popiconen of culthelden. Voor mij is dat moeilijk want ik raak er een beetje van in de war. De schilderijen die ik maak zijn een onderdeel van een bepaalde context en als je ze vervolgens uit die context haalt, dan komt het niet meer over zoals ik het in eerste instantie bedoeld heb.
Experimenteren met realisme
In het oude communistische Rusland is realisme in de kunst sterk vertegenwoordigd. Het straalt een soort macht uit en je ziet het in veel propaganda. De Russische staat heeft ten tijde van het communisme veel macht gehad in Cuba. “Ik denk dat ik in zekere zin wel beïnvloed ben door mijn socialistische achtergrond en daarom realistisch schilder maar ik hou ook van experimenteren met andere vormen. Het is voor mij de perfecte manier om me uit te drukken omdat er weinig ruimte is voor interpretatie.”
“Ik wil de waarheid laten zien.”
“Mijn stukken moeten het normale leven weergeven en geen speciale, niet bestaande zaken of taferelen. Wat ik maak, mag ook absoluut geen socialistische propaganda zijn. Het moet vanuit mezelf komen.”
Op dit moment is hij aan het experimenteren met een schilderij. “Het wordt een wazig gezicht, je kunt alleen de contouren zien. Maar ik geef de persoon gadgets, zoals een bril en een koptelefoon. Deze zal ik zo realistisch mogelijk proberen te schilderen. Ik wil daarmee de consumptiemaatschappij en materialisme weergeven. Als ik iets moois van dit schilderij weet te maken, dan denk ik er over na om er een serie van te maken. Het uitgangspunt moet zijn: hoeveel spullen kunnen mensen dragen op of rond het hoofd, gezicht en hals.”
Vooruit kijkend
Lester is positief over zijn toekomst in Nederland. “Ik ben hier gelukkig met mijn vriendin en ik kan lekker werken vanuit mijn studio. Nu ben ik vooral op zoek naar een nieuwe manier van uitdrukken. Dat hoeft niet per se vanuit het perspectief van een land te zijn. Het zal nog wel even duren voordat ik mijn creatieve draai heb gevonden. Ik zou het leuk vinden als mijn stijl verandert. Het zal waarschijnlijk wel realistisch blijven maar dan met andere elementen erin verwerkt.”
Daarnaast is zijn doel om te leven van zijn kunst, zoals een normaal mens. “Ik wil met goede producten werken en een normaal leven kunnen leiden. Ik hoef niet zo nodig veel geld te verdienen. Het gaat dan alleen nog maar om de kunstenaar in plaats van om het schilderij en dat wil ik niet.
Meer informatie vind je op zijn website