Foto: archief Omroep Brabant

BOXTEL – Proefboringen naar schaliegas zijn een heet hangijzer. Niet alleen in de politiek, maar vooral ook voor inwoners van Boxtel en Haaren is het het gesprek van de dag. Maar hoe komt een besluit tot boren nou tot stand? En wat kan de gemeente Boxtel er eventueel tegen doen?

Om schaliegas te mogen winnen kun je als boorbedrijf niet zomaar ergens naartoe gaan en beginnen met boren. Er moet aan een aantal voorwaarden worden voldaan, zo legt universitair docent Tamara Metze uit.

Metze is verbonden aan de Tilburgse School voor Politiek en Bestuur, onderdeel van Tilburg University. Ze deed onder andere onderzoek naar de lessen die getrokken kunnen worden (PDF) over de lokale besluitvorming over de proefboring naar schaliegas in Boxtel.

Juiste boortechnieken
Metze legt uit hoe de procedure van de besluitvorming tot stand komt. “Allereest moet een boorbedrijf een zogenaamde exploratievergunning aanvragen bij het ministerie van Economische Zaken (EZ). Zo’n vergunning is nodig om te bepalen of en in welke regio er mogelijk geboord kan worden naar schaliegas.”

Deze vergunning krijgt een bedrijf niet zomaar, legt Metze uit. “Externe partijen gaan eerst kijken of een dergelijk bedrijf aan bepaalde eisen voldoet. Zo wordt er onder andere gekeken of het bedrijf de juiste technieken gebruikt om het gas boven de grond te krijgen.”

Eind 2009 kreeg het Britse bedrijf Cuadrilla de vereiste exploratievergunning van het ministerie van EZ. “Maar dan ben je er nog niet”, legt Metze uit. “De exploratievergunning is alleen maar voor alles wat zich onder de grond bevindt. Om boven de grond een boorinstallatie te plaatsen, heb je een omgevingsvergunning nodig. En die wordt door de gemeente afgegeven.”

Procedurefout
De gemeente heeft dus de mogelijkheid om geen vergunning af te geven om te gaan boren. Maar als het ministerie van EZ vindt dat het economisch belang groter is, kan het voor Boxtel moeilijk worden om zo’n vergunning te weigeren.

Opmerkelijk is dat de gemeente in augustus 2010 Cuadrilla een dergelijke vergunning heeft verleend. Pas na de verlening van deze vergunning is de ophef rond de winning van het gas ontstaan. Vanwege een procedurefout is die vergunning een paar maanden later weer ingetrokken.

Op dit moment is er nog geen nieuwe vergunningsaanvraag gedaan bij de gemeente Boxtel om te mogen boren. De gemeente probeert daarom om manieren te vinden om geen vergunning te hoeven geven. Zo is onlangs het bestemmingsplan gewijzigd, zodat er een boorverbod is in de gemeente.

‘Geen risico’s’
Het kabinet is vrijdag in beraad gegaan over het onderzoek dat in opdracht van minister Henk Kamp is uitgevoerd. Volgens de minister is er nog geen besluit genomen over wat de vervolgstappen zijn.

Uit dat onderzoek blijkt dat de boringen geen noemenswaardige risico’s met zich meebrengen. De politiek kan besluiten om proefboringen door te laten gaan. “Maar,” zegt Metze, “zolang er geen omgevingsvergunningsaanvraag is gedaan, kunnen boringen sowieso nog niet plaatsvinden.”

Wanneer het ministerie besluit om door te gaan met de boringen, kan Boxtel juridische stappen zetten. “Dan is het aan de rechter om te bepalen of de proefboringen doorgaan”, besluit Metze.

Wethouder wil niet
De Boxtelse wethouder Peter van de Wiel zei dat hij alle middelen zal aangrijpen om de boringen schaliegas tegen te gaan. Volgens hem is het onderzoek niet voldoende en kan hij zich niet voorstellen dat de politiek besluit om verder te gaan.

In Boxtel is vrijdag ook een handtekeningenactie gehouden onder het winkelend publiek. Inwoners van de regio Haaren en Boxtel konden ook meedoen aan een onderzoek van Omroep Brabant en EenVandaag. Daaruit bleek dat zeventig procent van de ondervraagden geen schaliegasboringen in de buurt wilde.

Dit artikel verscheen eerder op de website van Omroep Brabant.